Landschap is iets van binnen en buiten

Etty Hillesum is opgegroeid in Deventer. Ze studeerde rechten en Slavische taal in Amsterdam, werd lid van de Joodse Raad en wordt na internering in Westerbork in 1943 vermoord in Auschwitz. In 2014 is het honderd jaar geleden dat ze werd geboren. Bij die gelegenheid is, in de zomer van 2014 een buitententoonstelling ingericht langs de IJssel, met foto's van het IJssellandschap van Wicher Naberman en daarin teksten van Etty Hillesum, fragmenten uit haar beroemde dagboeken. Daarin komt de IJssel vaker voor.

Op 30 december 1941 schrijft zij in haar dagboek:
'...Heb dat vaak of het uiterlijke landschap de weerspiegeling is van het innerlijk. Donderdagmiddag even langs de IJssel. Stralend, wijd en helder landschap. Ook een gevoel voort te lopen door de eigen ziel'.

Voor Etty Hillesum neemt het landschap een belangrijke plaats in. Het buitenleven (het landschap, het weer), gaat steeds meer samenvallen met haar innerlijke gemoedstoestand, haar innerlijke rust. Daar streeft ze ook naar. Zo schrijft ze 26 juni 1942: '...ik draag m'n eigen klimaten en weersgesteldheden in me en ben onafhankelijk van die buiten me. Dat men eigen seizoenen en landschappen in zich draagt, het gaf me ineens zo een machtig en onafhankelijk gevoel'.

Landschap is reflectie, inspiratie en het resultaat van de eigen gemoedstoestand en omgekeerd. Ook landschap heeft voor iedereen een andere betekenis. In ieder geval is landschap iets tastbaars, fysiek - natuur, water, planten, relief, boerderijen - maar evengoed stemming, lucht, licht, gevoel en ervaren.

Ga de tentoonstelling in Deventer zien en lees de dagboeken van Etty Hillesum. Of bezoek het Etty Hillesum Centrum