Overslaan en naar de inhoud gaan
ijsselid-logo
Menu
Terug naar de zoekpagina
08-01-2015 Blog

Onbegrensde identiteit

Thomas Vanheste schreef in de Correspondent (8 januari '15) een stuk over de Franse denker Bernard-Henri Levy - hij laat zich overigens op erg veel kwaliteiten voorstaan! - die in 'Hotel Europe' (een theaterstuk) een poging doet de Europese gedachte opnieuw te doordenken.

Een passage uit het artikel van Vanheste:

"Verdrietig genoeg wordt zijn [Levi, GH] werk door de aanslag op Charlie Hebdo, waarin Levy zich eerder uitsprak tegen islamitisch fundamentalisme, gruwelijk actueel.
Bejubel de Europese meerstemmigheid (zeker nu), stelt deze Franse sterfilosoof.
[...]
Misschien wel het mooiste hoofdstuk van Hotel Europe is het meest abstracte en filosofische met als titel Pour en finir avec l'identite. Het is een soort snelcursus filosofie met als doel uit te leggen waarom we moeten afrekenen met het identiteitsdenken. Een zure criticus kan zeggen dat Levy aan name dropping doet. In het bestek van enkele pagina's passeert een reeks filosofen de revue. Maar aan de hand van deze grote denkers legt hij wel heel helder uit waarom we ons moeten bevrijden van het heilige geloof in rotsvaste identiteiten.
De eerste bouwsteen is Jean-Paul Sartre. Deze denker revolteerde tegen het idee van een 'vol ik,' tegen de gedachte dat de mens bepaald is door een setje karaktereigenschappen die binnen in hem schuilen, zijn identiteit vastleggen en daarmee zijn gedrag bepalen. Levy vindt dat er een ware grandeur schuilt in de weigering identiek aan zichzelf te zijn. Want alleen als we geloven dat we onbepaald zijn, kunnen we werkelijk vrij zijn.
Een van de andere bouwstenen is Emmanuel Levinas. De Frans-Joodse filosoof die het ethische appel van de Ander (met hoofdletter) tot hart van zijn ethiek maakte. In het gelaat van de Ander openbaart zich een oneindige andersheid. We zullen hem nooit volledig kunnen kennen, kunnen reduceren tot een pakketje eigenschappen. Maar om open te staan voor het beroep op zorg en verantwoordelijkheid dat de Ander op ons doet, moeten we, denkt Levy, de opgeslotenheid in onszelf doorbreken, de obsessie met wie we zelf zijn, de arrogantie van het 'ik ben ik.'
Levy zingt de lof van het meervoudige, het vermengde, het impure, van de meerstemmigheid. Hij houdt van het Europa dat rijk is aan talen en culturen. [...] "

Maken we ons bij IJsselID minder schuldig aan 'ik ben ik' als we het hebben over gebiedsidentiteit? In plaats van de identiteit van personen? Zouden we IJsselID moeten hernoemen? In ieder geval kunnen we ID vertalen als Idee in plaats van Identiteit. Dat is alvast een begin.